İşçinin işverene hakaret etmesi işveren için haklı fesih hakkını doğurur mu?

İşçinin, işverene hakaret etmesi işveren için haklı fesih hakkını doğurmaktadır.

Bu konudaki kanuni düzenleme olan 4857 Sayılı İş Kanunun 25/2-b Maddesinde; İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması halinde süresi belirli olsun veya olmasın işverenin iş sözleşmesini sürenin bitiminden önce veya bildirim süresini beklemeksizin feshedebileceği belirtilmiştir.    

Bu halde; işçi kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanamayacaktır. Fakat feshe dayalı olmayan ve çalışmaya dayalı; ücret alacağı, fazla çalışma ücreti, yıllık izin ücreti, ubgt ücreti gibi işçi alacaklarının ödenmesi gerekmektedir.

Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2015/4806E. 2015/8302K. Sayılı kararında; ‘‘İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması, işverene iş sözleşmesini haklı fesih imkânı verir. Bu eylemlerin Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil etmesi de şart değildir. Somut olayda davacının dosyada bulunan tutanak ve telefon kayıtlarının çözümünden işverene ağır küfür ettiği ve işverenin altı günlük süresi içerisinde iş akdini haklı sebeple fesih ettiği anlaşılmaktadır. Bu durumda kıdem ve ihbar tazminatı talebinin reddi gerekirken kabulü bozma nedenidir’’ hükmünde bulunmuştur.  

İşverenin, işçinin kendisine hakaret etmesi halinde izlemesi gereken yol şudur;

• Hakaret eyleminin tüm delilleriyle beraber bir tutanakla düzenlenmesi (Hakaret eyleminin ispat yükü işverene aittir. İspat olarak tanık, kamera görüntüleri ve diğer yasal deliller kullanılabilmektedir. Yasal olarak elde edilmeyen delillerin esas alınmasının imkânı bulunmamaktadır.)
• İşçinin savunmasının alınması zorunluluk olmasa da açılacak davada işverenin hukuki olarak güçlü bir konumda olmasına ve iş yerinde adil disiplin sürecinin işlenmesinde faydası bulunmaktadır.
• Hakaret eyleminin öğrenildiği tarihten itibaren 6 gün içerisinde iş sözleşmesinin haklı olarak fesih edilmesi (hakaret eylemenin gerçekleştiği tarihten itibaren 1 yıl geçmesi halinde haklı fesih hakkı sona ermektedir.)
• İş sözleşmesinin fesih edildiği 6 gün içerisinde yazılı olarak işçiye bildirilmesi gerekmektedir.

İşçinin işverene hakaret etmesi sebebiyle açılacak davada; yaşanan olayın önem derecesi ve iş yerinde huzur ve çalışma düzenine etkisi esas alınmalıdır. Uzun süre çalışan bir işçinin işverenin iş yerindeki otoritesini sarsmayan bir anlık öfkesiyle söylediği bir hakaret uyarı veya disiplin cezasının verilmesi yerindeyken iş akdinin fesih edilmesi orantılık ilkesine aykırılık oluşturacaktır.     

Türk Ceza Kanuna göre gıyapta yapılan hakaretin suç olarak değerlendirilerek cezalandırılabilmesi için hakaretin en az 3 kişiye ihtilat etmesi gerekmektedir. Fakat İş Kanunu bakımından böyle bir şart bulunmamaktadır. İşçinin, işveren hakkında gıyabında hakaret etmesi halinde 1 kişi dahi duymuş olsa işveren için haklı fesih imkânı doğurmaktadır. İşçi tarafından gıyapta yapılan hakaretin ispatı işverene ait olmaktadır.

İşçinin söylemleri hakaret niteliğinde olmayıp eleştiri sınırları içerisinde ise işveren tarafından yapılan iş akdi feshinin haklılığı söz konusu olmayacaktır. Bu durumda; işçi, davasını açarak işe iadesini talep edebilecektir. İş yerinde en az 30 işçinin çalışması ve işçinin en az 6 aylık kıdemi olması şartlarının da mevcut olması gerekmektedir.